Frankrijk

Frankrijk is het meest toonaangevende wijnland, ook al zijn er wel andere landen die Frankrijk op sommige punten overtreffen. Frankrijk produceert niet altijd de meeste wijn van de wereld en ook zijn er landen die meer goedkope wijnen produceren.

Frankrijk heeft zelfs niet het meest gunstige klimaat, Australië is veel stabieler in klimatologische begrippen en toch gelden Franse wijnen als een ijkpunt voor de hele wereld, ook al denken sommige mensen er anders over. Frankrijk is het meest toonaangevende land ter wereld op het gebied van wijn. Hoe dat komt?
De bodem van Frankrijk is bijzonder complex en misschien wel het meest complexe ter wereld. Van noord naar zuid komen diverse soorten terroirs voor.

Door de noordelijke ligging komen er in Frankrijk ook de meest verschillende soorten wijnen voor. In sommige gebieden hebben de druiven het heel moeilijk in het voorjaar en worden ze in het najaar moeilijk rijp. Een lange rijpingsperiode is noodzakelijk. Als de druiven rijp worden, en dat gebeurt heel vaak, dan ontstaan hier de mooiste wijnen. Frankrijk laats niets aan het toeval over.
Door de ervaring van de wijnboeren is Frankrijk ook het meest toonaangevende wijnland. Iedereen weet dat Frankrijk niet het oudste land is waar wijnen worden gemaakt. Dit is ook helemaal niet belangrijk. De wijnboeren hebben veel geëxperimenteerd met druivenrassen op verschillende bodems dat alles uitgekristalliseerd is. Door deze technieken hebben de wijnboeren voor deze verschillende wijnen de beste vinificatie-technieken ontdekt.
Veel van de kennis op het gebied van wijn is op Franse universiteiten ontwikkeld. Frankrijk heeft een enorme verscheidenheid aan druivenrassen en wijntypen. Deze komen allemaal uit verschillende gebieden en ook dat is allemaal onderzocht.

Franse wijnwetgeving

Als onderdeel van de Europese Unie is Frankrijk uiteraard onderworpen aan de Europese wijnwetgeving. Dat betekent dat er vanaf 2009 twee categorieën wijn zijn:

• kwaliteitswijn uit een beschermd herkomstgebied;
• wijn.

In het totaal is er in Frankrijk ongeveer 850.000 ha wijngaard. Ongeveer de helft daarvan is ingedeeld in de hoogste categorie. De Franse term voor de hoogste categorie kwaliteitswijnen is: Appellation d’Origine Protegée (AOP). De iets lagere categorie heet: Indication Géographique Protegée. Deze termen wijken af van wat eerder gebruikelijk was. Onder de oude regelgeving sprak men van Appellation d’Origine Controlée (AOC) voor het hoogste niveau en Vin de Pays voor de categorie daaronder. Tot 2011 mochten de oude termen nog gebruikt worden, dus je zult ze nog tegenkomen.

Een enkele keer zul je wellicht VDQS op een etiket zien. Dat was vroeger een niveau dat alleen Frankrijk kende en tussen de Vin de Pays en de Appellation Controlée geplaatst was.

AOP
Er zijn honderden verschillende erkende herkomstbenamingen, kortweg appellations, in Frankrijk. Alle Franse appellations staan onder controle van het Institut National des Appellations d’Origine (INAO). De Franse appellationwetgeving geldt overigens niet alleen voor wijnen: ook andere landbouwproducten kunnen in aanmerking komen voor een beschermde herkomstbenaming, zoals groente, fruit, kaassoorten, boter, vlees, ham en eau-de-vie.

Een gebied krijgt een appellationtoekenning als het een wezenlijke bijdrage levert aan de smaak van het product. Met andere woorden: als een soortgelijk product uit een ander gebied komt, smaakt het meestal anders.

De appellation staat altijd op het etiket vermeld. De grenzen van ieder AOP-gebied zijn nauwkeurig vastgelegd. Om het karakter van de AOP-producten te beschermen zijn er bovendien regels opgesteld, die per gebied verschillen. In het algemeen gaan die regels voor AOP-wijnen over de volgende zaken:

• gebruik van druivenrassen, met name welke rassen wel en niet zijn toegestaan in bepaalde gebieden;
• minimale alcoholgehalten en ook het maximale alcoholgehalte;
• mostgewicht op het moment van oogst;
• maximale oogstrendementen, uitgedrukt in hectoliters wijn per hectare en soms in kilo’s druiven per hectare;
• plantdichtheid met een minimaal aantal stokken per hectare;
• snoei-methode;
• regels voor de vinificatie;
• verplichte keuring van de wijn.

Beschermde Geografische Aanduiding (BGA)/ Indication Géographique Protegée (IGP)

De BGA/IGP-wijnen komen ook uit afgebakende gebieden. Het verschil met de BOB/AOP-wijnen is dat de regels minder streng zijn. Er mogen bijvoorbeeld druivenrassen gebruikt worden die niet zijn toegestaan in de AOP of er mag meer geoogst worden. Voor de consument is ook belangrijk dat in deze categorie het druivenras vaak op het etiket staat.

Frankrijk kent drie verschillende soorten IGP-wijnen:

• IGP de département. Frankrijk kent 52 departementen. Elk departement kan een IGP zijn.
• IGP de zone. In departementen met veel wijngebieden maakt men onderscheid in verschillende zones. Ze zijn dus kleiner dan het departement.
• IGP régionaux. Dit is een overkoelende IGP die meerdere departementen beslaat. De grootste en meest bekende is de IGP d’Oc die geldt voor heel de regio Languedoc Roussillon en de vier departementen Pyrénées Orientales, Aude, Hérault en Gard omvat.

De Languedoc/Roussillon is met 6,5 miljoen hectoliter verreweg de grootste producent van IGP-wijnen. Daarna volgen de Rhône (3 miljoen hectoliter) en het Zuidwesten van Frankrijk (1,6 miljoen hectoliter).

Dit maakt dat Frankrijk het mooiste en belangrijkste wijnland is ter wereld.