Côtes du Rhône

Het Rhônedal is de oudste wijnstreek van Frankrijk. De wijntraditie gaat reeds terug tot 600 voor Christus toen de Grieken hier reeds aan wijnbouw deden. In 1950 telde de regio ongeveer 16.000 hectare maar tegenwoordig is er reeds een 80.000 hectare aangeplant.

Het productiegebied strekt zich lang en smal uit langs de oevers van de Rhône en is zo'n 200 km lang. Mede daardoor kunnen de Côtes du Rhône-wijnen sterk van elkaar verschillen voor wat betreft kleur, smaak en productiewijze. Het gebied wordt in het noorden begrensd door Vienne en in het zuiden door de Middellandse zee. Voorheen werd de grens bij Avignon gelegd, maar sinds enkele jaren worden ook de wijngebieden tussen Avginon en de Middellandse zee tot deze wijnstreek gerekend. Men onderscheidt een noordelijk en zuidelijk Rhônegebied. Het noordelijke gebied, dat door de Fransen ook wel Rhône Septentrionale wordt genoemd, strekt zich uit van Vienne tot net voorbij Valence. De wijngaarden liggen vrijwel allemaal op de westelijke oever met uitzondering van Hermitage en Crozes-Hermitage. Het Rhônedal is hier smal en de hellingen waarop de wijngaarden liggen zijn steil. Het zuidelijke gebied ligt hier ten zuiden van en strekt zich uit tot aan de Middellandse zee. De Côtes du Rhône omvat 25 gemeenten in 6 departementen: Loire, Rhône, Ardèche, Drôme, Vaucluse en Gard.

Het zuidelijke Rhônegebied is goed voor 80% van de totale wijnproduktie van de gehele Rhônvevallei. Qua productiehoevelheid is de rode wijn dominant (82%), maar de trend is dat de rosé (10%) in opkomst is en dat de hoeveelheid witte wijn (8%) afneemt. Dit geldt overigens niet in Clairette de Die waar vrijwel uitsluitend witte mousserende wijnen worden gemaakt die sommige champagnes naar de kroon steken. De rosé wijnen worden voornamelijk in het zuidelijke gebied gemaakt en dan m.n. in Lirac en Tavel. In het totale gebied zijn ongeveer 6000 wijnbedrijven actief. 70% van deze bedrijven is aangesloten bij kleine wijncoöperaties. Enkele grote coöperaties domineren echter de markt: minder dan honderd bedrijven produceren twee derde deel van de wijnen uit het gebied. De totale productie bedraagt zo'n 2.400.000 hl per jaar.

In de Rhône worden in totaal 21 druivensoorten gebruikt. In het noordelijke gebied is voor de rode wijn de Syrah druif het meest dominant terwijl dat in het zuidelijke gebied de Grenache noir is. Voor de witte wijn worden de druiven Viognier, Roussanne en Marsanne het meest gebruikt.

Zuidelijk Rhônegebied

Ten zuiden van de stad Valence ligt een stuk zonder noemenswaardige wijngaarden. De echte wijngaarden van het zuidelijk Rhônegebied beginnen ten zuiden van de stad Montélimar. Hier vind je geen steile hellingen, maar een glooiend landschap. De bodem bestaat voornamelijk uit klei, zand en zandsteen. Sommige wijngaarden liggen vol met grote keien.

In dit gebied komen veel soorten blauwe en witte druiven voor. De belangrijkste blauwe druif is de Grenache. De warmte maakt het mogelijk ook andere gewassen te verbouwen die in het noorden niet voorkomen, zoals olijven en lavendel. In het Frans heet de zuidelijke zone de Côtes du Rhône Méridionales.

Overige gebieden
Buiten bovengenoemde twee zones zijn er AOP-wijngaarden die niet tot de AOP Côtes du Rhône worden gerekend. Deze gebieden hebben in totaal 20.000 hectare wijngaarden.

Appellation Contrôlée wetgeving van de Rhônevallei

De indeling in appellations van het noordelijk en zuidelijk Rhônegebied is als volgt:

AOP Côtes du Rhône

Deze basisappellation geldt sinds 1937 voor alle wijnen uit het noordelijk en zuidelijk Rhônegebied. Met 171 gemeenten en 35.000 hectare is het een van de grootste herkomstgebieden ter wereld. Binnen de appellation bestaan grote verschillen. Die ontstaan niet alleen door de herkomst uit noord of zuid, maar ook door de toegepaste vinificatiemethoden. De ene wijnmaker zweert bij een moderne stijl van wijn maken, een ander bij volledig traditionele vergisting met lange schilweking. Ook mengvormen van deze technieken komen voor. De overeenkomst tussen de meeste wijnen is hun snelle drinkbaarheid en hun behoorlijk hoge alcoholgehalte. Het maximumrendement is 40 hl/ha.

AOP Côtes du Rhône-Villages

In het zuiden hebben 95 gemeenten het recht op de toevoeging ‘Villages’. In het totaal gaat het om 5500 hectare. Het maximumrendement is 33 hl/ha.

Côtes du Rhône-Villages + naam gemeente

Van de ‘villages’ hebben zeventien gemeenten het recht om hun plaatsnaam specifiek op het etiket te vermelden. In het totaal gaat het om ongeveer 4000 hectare. Het maximumrendement is 33 hl/ha.

Lokale appellations

Er zijn 16 lokale appellations en er zijn 2 appellations voor VDN (Vin Doux Naturel).
Wijnen die geen recht hebben op een appellation, komen als IGP op de markt. Naast de specifieke Rhône-appellations zijn er in Vallée du Rhône nog enkele AOP’s. Hoewel de omstandigheden en de gebruikte druivenrassen er vaak weinig verschillen, mogen ze geen Côtes du Rhône heten. De wijnen zijn daarom minder bekend en minder populair