Chili ligt langs de westkust van Zuid-Amerika. Het is een zeer uitgestrekt en smal land. In het oosten wordt Chili begrensd door het hoge Andesgebergte. Ook aan de kust zijn bergen, maar die zijn een stuk lager dan de Andes. Ze vangen wel de kou en de regen van de oceaan op. Tussen het kustgebergte en de Andes heerst een ideaal klimaat voor wijnbouw.

Het land heeft een wijngaardareaal van ongeveer 120.000 hectare. De wijngaarden liggen tussen de 27e en 39e graad zuiderbreedte. De belangrijkste wijngebieden liggen tussen Valparaíso en Concepción. De noordelijkste en zuidelijkste wijngaard liggen 1400 kilometer uit elkaar.

Gezonde druiven: klaar om geoogst te worden

Doordat Chili zo langgerekt is, zijn er enorme klimaat­verschillen. Het noorden ligt op 17° zuider­breedte en is bergachtig en droog. Hier ligt de Atacamawoestijn. Het diepe zuiden strekt zich uit tot 56° zuiderbreedte, rond Kaap Hoorn. Daar is de invloed van de zuidpool zelfs merkbaar. Daartussenin is het ‘eeuwig lente’, en zijn er temperaturen rond 20°C. In dit centrale gebied zijn de omstandigheden ideaal voor wijnbouw: het heeft veel zonuren (er is aanwijsbaar meer licht dan bijvoorbeeld in Europa), de oceaan zorgt voor de juiste vochtigheidsgraad en de Andes brengt voldoende water. Bovendien valt de regen in gunstige periodes: in de winter en in het voorjaar. De zomer in januari en het najaar rond maart zijn droog.

Door de grote hoeveelheid zonlicht kan een intensieve fotosynthese plaatsvinden. ’s Nachts daalt de temperatuur sterk, zodat de wijnstok kan rusten. Deze combinatie zorgt voor een ideale samenstelling van de druif en een goede ontwikkeling van kleur en aroma’s.

Door de natuurlijke grenzen van bergen, ijs en oceaan hebben de phylloxera en andere luizen het land niet kunnen bereiken. Hierdoor is het voor wijnboeren aan­trekkelijk zonder chemische bestrijdingsmiddelen te werken en heeft de biologische druiventeelt in Chili een grote toekomst.

De meeste wijngebieden liggen ten zuiden van de hoofdstad Santiago. De namen van deze wijngebieden eindigen allemaal op ‘Valley’, en zijn vaak genoemd naar de belangrijkste rivier die door het desbetreffende gebied loopt. Chili heeft momenteel veertien wijnbouwgebieden. De laatste jaren zijn er veel nieuwe en veelbelovende wijngebieden bij gekomen. Dat geeft aan hoe snel de Chileense wijnbouw zich ontwikkelt.

De Chileense wijnbouw is Frans georiënteerd. De druiven­­aanplant is daar een goede afspiegeling van. Er wordt enorm geëxperimenteerd met veel rassen, maar de blauwe rassen Cabernet Sauvignon en Merlot, en de witte Chardonnay en Sauvignon blanc bepalen het beeld. Ook de Carmenère geeft bijzondere wijnen. Dit blauwe ras is verwant aan de Merlot. Oorspronkelijk komt hij net als de Merlot uit de Bordeauxstreek, maar daar komt hij weinig meer voor.

Wijnwetgeving

Net als in de Verenigde Staten is er in Chili een tendens naar een steeds nauwkeuriger herkomstbenaming. Het gebruik van de namen op etiketten is wettelijk geregeld. Op etiketten van kwaliteitswijnen moeten in elk geval de volgende aanduidingen staan:

• naam van de regio, subregio of district;
• naam van de producent;
• oogstjaar;
• alcoholpercentage;
• naam van het druivenras waarvan de wijn gemaakt is (in geval van monocépage).

Figuur 23.1: Toelichting Chileens etiket

Als de naam van een druivenras op het etiket vermeld staat, dan moet de wijn voor minimaal 75% van deze druif gemaakt zijn. In het geval van blends kunnen maximaal drie druivenrassen vermeld worden. Ze moeten in volgorde van belangrijkheid genoemd staan en minimaal 15% van de blend uitmaken.

De 75%-regel geldt ook voor het oogstjaar en de appellation. In de regel zullen wijnbedrijven zich echter houden aan de 85% die internationaal gebruikelijk is. Wijnen die gemaakt zijn van druiven uit verschillende regio’s van het land, komen als ‘Wine of Chili’ op de markt.

Kwaliteitsaanduiding

De term reserva mag gebruikt worden voor wijnen van hogere kwaliteit. Ze hebben minimaal 12% alcohol. Houtlagering is niet verplicht. De term reserva especial mag alleen gebruikt worden als de wijn houtlagering heeft gehad. De hoogste kwaliteiten kunnen als Reserva Privada of Gran reserva op de markt gebracht worden. Bij de Gran reserva is houtlagering verplicht bij de reserva privada niet.
 

Wijngebieden

Bij de onderverdeling van de wijngebieden van Chili onderscheidt men de volgende delen van het land:

• Noordelijk Chili;
• Central Valley (Valle central);
• Zuidelijk Chili.

Noordelijk Chili

Chili ligt op het zuidelijk halfrond, dus de noordelijke wijngebieden liggen het dichtst bij de evenaar. Het is er warm en droog. Het noordelijkste wijngebied van Chili, de Elqui Valley ligt op de rand van de Atacamawoestijn. Noordelijk Chili heeft twee regio’s:

• Coquimbo;
• Aconcagua.

Coquimbo

De Coquimbo Valley ligt het meest noordelijk en kent drie wijngebieden. Van noord naar zuid zijn dat:

• Elqui valley;
• Limarí valley;
• Choapa valley.

Belangrijke kenmerken van het gebied zijn de warmte en vooral de droogte. Het is er ook heel licht. Van deze drie is Limari het belangrijkst. Het is een van de oudste wijngebieden van Chili. Elqui staat bekend om zijn fruitteelt, waaronder tafeldruiven. Door aanplant op grote hoogte, tot 2000 meter, zijn de wijndruiven in opkomst. Vooral Cabernet Sauvignon en Syrah, maar ook de aanplant van Chardonnay neemt toe.

Aconcagua

Deze regio ligt vooral rond de havenstad Valparaíso, ten noorden en ten westen van de hoofdstad Santiago. Het is genoemd naar de hoogste bergtop van de Andes, die met bijna 7000 meter ook een van de hoogste van de wereld is. Er zijn drie wijngebieden die de laatste jaren steeds meer de aandacht trekken:

• Aconcagua Valley;
• Casablanca Valley;
• San Antonio Valley.

De Aconcagua Valley ligt voor het grootste deel in het binnenland ten westen van Valparaíso. Hier staan vooral blauwe druiven. Nieuwe wijngaarden worden vooral meer in de kuststreek aangeplant waar het koeler is. Om het verschil aan te geven spreekt men dan over de Acaoncagua Costa. De Casablanca Valley ligt ten zuiden van Valparaíso. Het is met bijna 4000 hectare het belangrijkste wijngebied van heel noordelijk Chili. Vooral de laatste jaren is het wijngaardareaal hier sterk gegroeid. Door de ligging vlak bij de oceaan is het relatief koel. Het is het daarom een van de weinige Chileense wijngebieden met meer witte dan blauwe druiven: meer dan de helft is beplant met Chardonnay. Ook de Sauvignon blanc doet het hier goed. Van de blauwe rassen is de Pinot noir belangrijk. De San Antonio Valley ligt ook aan de kust, iets verder naar het zuiden. Ook hier zijn de witte druiven Sauvignon en Chardonnay het belangrijkst.

Central Valley

De Chileense wijnbouw is in de Central Valley begonnen. Nog steeds is deze wijnbouwregio ten zuiden van de hoofdstad Santiago verreweg de grootste: drie kwart van de Chileense wijnen komt uit de Central Valley.

Dit hele gebied is een aaneenschakeling van verschillende valleien. Van noord naar zuid is het ongeveer 400 kilometer lang. De wijngaarden die langs de Grote Oceaan liggen, krijgen voldoende regen­water. De wijn­gaarden in de vallei tussen de berg­keten Cordillera de la Costa en de Andes krijgen veel minder neerslag. Die worden geïrrigeerd met smeltwater uit de Andes en een indrukwekkend stelsel van kanalen, dat deels nog stamt uit de tijd van de Inca’s.

Chileens Patagonië

In de Central Valley liggen de vier belangrijkste wijngebieden van Chili:

• Maipo Valley;
• Rapel Valley;
• Curicó Valley;
• Maule Valley.

Maipo Valley

De Maipo (uitspraak: ‘Maipoe’) Valley is niet het grootste, maar wel het oudste en bekendste wijngebied van Chili. Veel van de grote Chileense wijnhuizen hebben hun hoofdkantoor in deze streek. De wijngaarden liggen direct rond de hoofdstad Santiago. De bodem is over het algemeen zanderig met kalk. Het klimaat is zacht. Het gebied is vooral geschikt voor de Cabernet Sauvignon. Ook de Merlot doet het goed, vooral op de uitlopers van de Andes. Er zijn drie subgebieden: Alto Maipo, Central Maipo en Coastal Maipo. De Alto Maipo is een van de topwijngebieden van Chili, vooral voor Cabernet Sauvignon. Deze wijnen hebben vaak een opvallende geur die aan munt en eucalyptus doet denken.

Rapel Valley

De Rapel Valley ligt ten zuiden van Maipo en is het grootste wijngebied van Chili. Het heeft verschillende microklimaten en bodemsoorten. Het gebied bestaat uit twee districten: Cachapoal Valley en Colchagua Valley. Cachapoal Valley is smaller en koeler dan Colchagua Valley. Daardoor is Cachapoal Valley vooral geschikt voor witte druivenrassen en blauwe die gemakkelijk rijpen, zoals de Merlot.

In Colchagua Valley groeien blauwe rassen die meer warmte nodig hebben, zoals de Cabernet Sauvignon en de Syrah.

Curicó Valley

Curicó Valley is van oudsher hét productiegebied van Chili. Het heeft een rijke, vruchtbare bodem met veel klei. De druiven groeien gemakkelijk. Van oudsher is het een gebied voor bulkwijnen, maar tegenwoordig is de aandacht verschoven naar kwaliteitswijnen. De rode wijnen zijn het belangrijkst, maar witte wijnen worden er ook gemaakt. Vooral in het district Lontué doet de Sauvignon blanc het goed.

Maule Valley

Maule Valley is het op een na grootste wijngebied van het land. Het ligt in het zuiden van de Central Valley. Behalve Cabernet Sauvignon staan er ook veel País-druiven (in Argentinië de Criolla Chica): een minder interessant, traditioneel ras.

Zuidelijk Chili

In het koelere zuiden van het land liggen de wijngebieden Itata Valley, Bío-Bío Valley en Malleco Valley. Er valt voldoende regen, waardoor irrigatie niet nodig is. Vroeger maakte men hier vooral goedkope drinkwijnen, maar er wordt inmiddels geïnvesteerd in kwaliteit. Het is een gebied om in de gaten te houden. Vooral ook omdat er druiven gebruikt worden die elders in Chili niet veel voorkomen. In de Bío-Bío Valley staan aromatische rassen, zoals de Riesling en de Gewürztraminer. In de Itata Valley staat veel Muscat.