Argentinië is een groot land: het is bijna even lang als het aangrenzende Chili (3460 kilometer), maar veel breder (1580 kilometer). De Andes vormt de westelijke grens van het land, in het oosten ligt de Atlantische Oceaan. In tegenstelling tot Chili, dat veel berg­achtige gebieden heeft, komen in Argentinië veel grote, uitgestrekte vlakten voor.

Doordat Argentinië zo groot is, zijn er duidelijke klimaatverschillen. Het klimaat varieert van subtropisch in het noordoosten, naar gematigd in het midden tot droog, dor en koud in het zuiden en in de bergen. Omdat de Andes veel regen tegenhoudt, zijn de wijngebieden in het centrale deel veel droger en warmer dan die in Chili. Daarom leggen boeren wijngaarden aan op grote hoogten, waar het koeler is en de druiven hun aroma’s behouden. Sommige wijngaarden liggen boven de 1500 meter.

Argentinië concurreert met de Verenigde Staten om de plek als vierde wijnproducent ter wereld. Het land produceert vijf keer zoveel wijn als Chili. Er is ongeveer 210.000 hectare wijngaard. De nadruk lag altijd op de productie van bulkwijnen. Van de ongeveer 15 miljoen hectoliter wijn wordt slechts iets meer dan 30 procent beschouwd als ‘quality wine’. Dat wil zeggen, wijnen die een kans maken op de exportmarkt. Deze situatie verandert echter snel, omdat Argentinië aan een indrukwekkende inhaalslag is begonnen. Franse en andere buitenlandse wijn­huizen investeren bovendien veel in wijngaarden en installaties. Mede hierdoor is de export tussen 1999 en 2003 verachtvoudigd. Het land staat nu op de elfde plaats van wijnexporterende landen.

Wijngaard met de Andes op de achtergrond

Druivenrassen

Europa heeft een grote invloed op de ontwikkeling van de Argentijnse wijnbouw. Zo heeft Italiaanse en Spaanse invloed geleid tot de aanplant van andere druiven­rassen in Argentinië. Voorbeelden hiervan zijn de Bonarda, Tempranillo, Pedro Ximénez en de Torrontés. De Italiaanse invloed is ook zichtbaar in traditionele wijngaarden, waar de wijnstokken langs pergola’s worden geleid.

De meest aangeplante druif van het land is de Pedro Ximénez. Toch is het geen beeldbepalende druif. Je ziet zelden of nooit een wijn die gemaakt is van deze druif op de markt. Het ras dat Argentinië op de kaart heeft gezet is de Malbec. Dit ras komt oorspronkelijk uit Frankrijk en heet daar ook wel Cot. De wijnmakers gebruiken deze druif vooral in de appellation Cahors in Zuidwest-Frankrijk (zie § 8.9). Experts zijn het erover eens dat de mooiste Malbecwijnen uit Argentinië komen. De Argentijnse Malbec is een stevige rode wijn met goede tannines, gekoppeld aan een goede zuurgraad. Een ander specifiek ras is de Torrontés, een aromatische druif waarvan de wijnmakers droge en zoete wijnen produceren. In Argentinië komen ook mondiale rassen voor, zoals de Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot noir, Chardonnay en Sauvignon blanc. Maar die worden veel minder gebruikt dan de Malbec. Naast deze rassen wordt de Tannat steeds vaker aangeplant, vooral omdat dit ras in Uruguay zo succesvol is. Toch is de totale aanplant met 575 hectare op dit moment nog te verwaarlozen.

De Andes bepaalt het klimaatverschil tussen Chili en Argentinië

In Argentinië staan bovendien veel onbekende lokale rassen: ongeveer 30 procent van de wijngaarden is beplant met de lokale druivenrassen Criolla en Cereza. Dit zijn roze rassen die lichte, zoete wijn van matige kwaliteit geven. Soms worden ze gemengd met Malbec om ze iets meer kleur te geven. Buiten Argentinië komen deze wijnen niet voor, en ook in eigen land zijn ze steeds minder populair.

In de moderne wijngaarden gebruikt de Argentijnse wijnboer vooral kwaliteitsrassen. Naar verwachting zal daardoor de betekenis van Argentinië in de wijnwereld in de toekomst toenemen.
 

Wijngebieden

Argentinië bestaat uit acht belangrijke provincies en zones. Hierna staat per provincie het wijngaard­oppervlak in hectare en het aantal hectoliters dat in het gebied geproduceerd wordt.

Argentinië heeft verschillende zones; van noord naar zuid:

• Salta;
• Catamarca;
• La Rioja;
• San Juan;
• Mendoza (dit is de grootste wijnregio);
• Neuquén;
• Río Negro.

Catamarca en Córdoba zijn minder belangrijk en worden hieronder niet besproken

Salta

Helemaal in het noorden ligt de provincie Salta. Het is hier erg warm, maar de wijngaarden zijn op enorme hoogte aangeplant, omdat het daar relatief koel is. Het belangrijkste gebied is Cafayate in de Calchaqui Valley, het hoogstgelegen wijngebied van Argentinië. De wijngaarden van Cafayate liggen tussen 1600 en 2000 meter, en door de frisse berglucht is het er zelfs midden in de zomer koel. ’s Winters kunnen de temperaturen dalen van -6°C tot -16°C, zodat de wijnstok de gelegenheid krijgt voor een winterslaap. Zon is er hier altijd: gemiddeld 350 zonnige dagen per jaar. De blauwe druivenrassen Tannat en Cabernet Sauvignon geven goede resultaten in Cafayate. De rode wijnen van deze druiven hebben veel kleur, stevigheid, fruitige aroma’s en frisse zuren. Witte druiven, zoals de Torrontésdruif, doen het goed door de combinatie van zon overdag en koele nachten. Zij behouden hierdoor een natuurlijke, fijne zuurgraad en geven aromatische wijnen. De Torrontéswijnen van Salta horen daarom tot de beste van Argentinië.

Catamarca

Dit is nog een van de kleinere wijngebieden van Argentinië. In het verleden stonden er vooral lokale rassen zoals de Muskatel. In de toekomst verwacht men veel van de Syrah, Malbec en Cabernet Sauvignon.

La Rioja

In de provincie La Rioja is het zeer warm en droog. Ook dit gebied heeft microklimaten met een groot verschil tussen dag- en nachttemperatuur. De wijngaarden van Chilecito liggen ongeveer 1000 meter boven zeeniveau. De bodem bestaat hier uit zand en alluviale grond. Ook deze streek was vroeger een belangrijk gebied voor de productie van lokale ‘bulkwijnen’. De Bonarda is het belangrijkste druivenras. Tegenwoordig worden er wijnen van aromatische rassen geproduceerd, zoals van de Torrontés. Druivenrassen zoals de Cabernet Sauvignon, Syrah en Chardonnay zijn in opkomst.

San Juan

Na Mendoza heeft San Juan het grootste wijngaard­oppervlak. Het is er nog warmer en droger dan in Mendoza. De bodem is zanderig met klei. Van oudsher staan hier de productiedruiven Criolla en Cereza. De lichtgekleurde bulkwijnen van deze druiven worden voor bodemprijzen verkocht. Op de koelere locaties proberen wijnproducenten betere (kwaliteits)wijnen te maken. De Syrah lijkt een geschikte druif voor dit gebied.

Mendoza

Mendoza is het grootste en belangrijkste wijnbouwgebied van Argentinië met ongeveer 70 procent van alle Argentijnse wijngaarden. Ze hebben een ge­zamenlijk oppervlak van 160.000 hectare. Dat is meer dan het wijngaardoppervlak van veel wijnlanden in totaal. Doordat Mendoza zo groot is, komen er grote verschillen voor. Van noord naar zuid zijn er negen verschillende wijnregio’s:

• Nort;
• East;
• Maipú East;
• Luján/Maipú;
• Luján West;
• Rio Mendoza South;
• Uco Valley West;
• Uco Valley Center;
• San Carlos;
• San Rafael Mendoza.

Bescherming van druiven tegen hagelbuien in Mendoza

Noordelijke regio

Ten noordoosten van de stad Mendoza ligt een gebied dat op sommige plaatsen 700 meter boven zeeniveau ligt. De bodem is hier diep en redelijk doordringbaar in de laagste delen. Het is een uitstekend gebied voor de productie van witte fruitige wijnen en jonge rode wijnen. De aangeplante druivenrassen zijn: Chenin blanc, Pedro Ximénez, Ugni blanc, Bonarda en Sangiovese.

Oostelijke regio

De oostelijke regio ligt ten oosten van de stad Mendoza. Dit is het grootste wijngebied van Argentinië. Het ligt op 33° zuiderbreedte, op ongeveer 700 meter hoogte. Het gebied wordt geïrrigeerd door de Tunuyánrivier. De bodem bestaat uit aangeslibde grond, met een onder­grond van kiezels. Het is de meest productieve zone van het Mendozagebied. De nadruk ligt op massa­wijnen. Aangeplante druivenrassen zijn: Bonarda, Cabernet Sauvignon, Syrah, Sangiovese, Chenin blanc, Chardonnay.

Centrale regio

Deze regio ligt langs de bovenloop van de Mendoza­rivier. De wijnen uit deze regio werden als eerste erkend als kwaliteitswijnen. Het is een gebied met grote temperatuurverschillen, variërend van meer dan 30°C overdag tot onder 15°C ’s nachts. De hoogte varieert van 750 tot 1060 meter. In de bodem zijn veel mineralen uit de Andes aanwezig.

De Malbec uit dit gebied is van hoge kwaliteit en levert erg goede wijnen. Andere rassen zijn: Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah, Pinot noir, Barbera, San­giovese, Chardonnay, Sauvignon blanc, Sémillon en Riesling. Luján de Cuyo en Maipú (niet te verwarren met de Chileense naamgenoot Maipo) zijn de erkende wijngebieden.

Oogsten met op de achtergrond de Andes

Uco Valley (Valle de Uco)

De Uco Valley is het hoogste gebied van Mendoza: de hoogte varieert van 900 meter in de stad Tunuyán tot 1250 meter boven zeeniveau in het noordelijk gedeelte van Tupungato. De gemiddelde temperatuur is 14°C, maar ook hier zijn grote verschillen in minimale en maximale temperaturen. De grond is aangeslibd en steenachtig. Door deze specifieke omstandigheden in Tupungato kan het gebied in de toekomst misschien in aanmerking komen voor een officiële erkenning.

De Chardonnay heeft hier een uitstekende kwaliteit. Vanwege de hoge zuurgraad is dit ras hier bijzonder geschikt voor mousserende wijnen. Andere druivenrassen zijn: Merlot, Malbec en Sémillon.

Zuidelijke regio

San Rafael is het meest zuidelijke wijngebied van Mendoza. De wijngaarden liggen op een hoogte van 450 à 800 meter. De rivieren Diamante en Atuel zorgen voor de irrigatie van de zanderige bodem, die een laag mineraalgehalte heeft. In dit gebied staan de druivenrassen Bonarda, Cabernet Sauvignon, Syrah, Malbec, Chenin blanc en Chardonnay aangeplant. Het wijngebied San Rafael is een erkend herkomst­gebied.

Río Negro en Neuquén

Cafayate is niet de enige koele wijnregio van Argentinië. Ongeveer 800 kilometer ten zuiden van Mendoza ligt een andere regio met veel potentieel. Deze streek heet Patagonië en bestaat uit de provincies Río Negro en Neuquén. We gaan richting de zuidpool. Het is een gebied met veel fruitteelt, onder andere appelen en tafeldruiven. Hier liggen de zuidelijkste wijngebieden van Zuid-Amerika. De wijnen hebben hier van nature een hoog zuurgehalte. Neuquén is het snelst groeiende wijngebied van Argentinië met vooral een aanplant van Pinot noir en Chardonnay. In Río Negro ziet ment vooral toekomst voor aromatische rassen zoals Traminer, Riesling en Sauvignon blanc. Ook de Chardonnay, Pinot noir en Merlot worden aangeplant.